بررسی اثرات کود بیولوژیک نیتروکسین و محلول پاشی - دانلود رایگان
دانلود رایگان
دانلود رایگان
| بررسی اثرات کود بیولوژیک نیتروکسین و محلول پاشی کود اوره روی عملکرد و اجزاء عملکرد گندمچكيده این آزمایش به منظور بررسی اثرات کود بیولوژیک نیتروکسین ومحلول پاشی کود اوره روي عملكرد و اجزاء عملكرد گندم، در سال زراعي93-1392 در مزرعه ای واقع در 6 کیلومتری شهر سلماس بصورت فاكتوريل بر پايه طرح بلوك هاي كامل تصادفي با دو فاکتور و سه تكرار اجرا شد. فاكتور اول کود نیتروژنه در 3 سطح (200 کیلوگرم در هکتار کود شیمیایی اوره، 100 کیلوگرم در هکتار کود شیمیایی اوره + کود بیولوژیک نیتروکسین و کود بیولوژیک نیتروکسین) و محلول پاشی کود اوره به عنوان فاكتور دوم در 4 سطح (شاهد، مرحله پنجه زنی، مرحله ساقه روی و مرحله گلدهی) در نظر گرفته شدند. نتايج نشان دادند كه اثر کود بیولوژیک نیتروکسین بر ارتفاعبوته،تعدادسنبلهدرمترمربع،تعداددانهدرسنبله، وزنهزاردانه،طولسنبله،تعدادسنبلچهدر سنبله،شاخص برداشت وعملکرددانهمعنیداربود. بيشترين عملكرد دانه در تیمارهای آزمایشی کود شیمیایی کامل اوره و کود بیولوژیک نیتروکسین و 50 درصد کود شیمیایی اوره بدست آمد و هر دو تیمار از نظر عملکرددانهدر یک گروه آماری قرار گرفتند. اثر محلول پاشی کود اوره نیز روی صفات مذکور به غیر از وزنهزاردانه معنیداربود. بيشترين عملكرد دانه به میزان 92/649 گرم در متر مربع با محلول پاشی کود اوره در مرحله پنجه زنی مشاهده شد. واژه هاي كليدي: شاخص برداشت، عملكرد، کود بیولوژیک، گندم، نيتروژن، مقدمه رشد روز افزون جمعيت، امكانات موجود را چنان تحت تأثير قرار داده است كه به منظور تأمين غذاي مورد نياز، بايد بازنگري در روش هاي متداول كشاورزي و استراتژي هاي مربوط به استفاده بيشتر و بهينه از زمين و افزايش توليد در زمينه غلات به ويژه گندم، بيش از پيش مورد توجه قرار گيرد (كاظمي اربط، 1387). گندم در ایران اساس تغذیه مردم را تشکیل می دهد و برای کشاورزان ایرانی مهمترین زراعت محسوب می شود. از 14 میلیون هکتار زمین های مزروعی که تقریبا 7 مکیلیون هکتار آن سالیانه زیر کشت گیاهان مختلف قرار میگیرد حدود 5/5 تا 6میلیون هکتار آن به زراعت غلات اختصاص دارد که به تنهایی گندم حدود 2/4 میلیون هکتار آن را اشغال می کند (صادق زاده اهری، 1385). گندم مهمترين گياه زارعي است كه در سطح گسترده اي از جهان كشت مي شود. دامنه سازگاري و اهميت انواع مختلف گندم را مي توان از اين واقعيت استباط كرد كه اين گياه در هر ماه از سال در يكي از نقاط جهان در حال برداشت است و سطح زير كشت آن حدود 16 درصد كل زمين هاي زراعي جهان می باشد ( فراهاني و احمد زاده، 1386). براي دستيابي به عملكرد بالا در غلات و عمدتاً گندم كه پايه اصلي تغذيه در اكثر جوامع به حساب مي آيد، ضرورت افزايش عملكرد اين گياه در واحد سطح اجتناب ناپذير بنظر مي رسد در اين ميان نقش تکنیکهای زراعی صحیح و زمانبندی دقیق مصرف کودهای شیمیایی بخصوص کودهای نیتروژنه در افزايش عملكرد در واحد سطح بسيار مهم مي باشد (نورمحمدی و همکاران، 1386). البته عملكرد يك گياه زراعي تحت تأثير چندين عامل و اثرات متقابل آنها قرار مي گيرد. اين عوامل بطور كلي شامل آب و هوا، خاك، عوامل اجتماعي و اقتصادي هستند (حسن زاده قورت تپه و همكاران، 1387). مدیریتمصرفکودهايشیمیاییبه خصوصکودنیتروژنازمعمولترینومتداولترینتحقیقاتزراعی است،چراکهکمبودوازدیاداینعنصر،هردومضرشناختهشده استومصرفکودنیتروژنرامهمترینوموثرترینعنصرفزاینده عملکرددانهمیدانند (بخشایی و همکاران، 1393). نیتروژنيكيازعناصرغذائيضروريبرايرشدگياهميباشد. توليدمحصولاتزراعیبهمقدار زيادیتحتتأثير كاربرداين عنصرقرارميگيردبنابراينحاصلخيزيخاكونيتروژن خاكتقريبامترادفهمديگرهستند. كودهاينیتروژنهنقش اساسيدرافزايشعملكردوهمچنينبالابردنكيفیتدانه گندمايفاميكنند. گندمدرمراحلمختلفرشد نيازمتفاوتي به نيتروژن دارد،بنابراينكاربردنيتروژنبهميزانمشخصودرزمان معینیمهمميباشد(لطف الهی، 1391). سیستم هايکشاورزيمتداول نشانداده اندکهاگرچهبهکمککودهايشیمیاییوسموم،درکوتاه مدتمیتوانبهعملکردهايبالاییدستیافتولیپایداري حاصلخیزيخاكوسلامتخاكزراعیدراینسیستمهازیرسوال استومطالعاتبلند مدتنشانمیدهندکهاستفادهفشردهاز کودهايشیمیاییعملکردگیاهانزراعیراکاهشمیدهدکهاین کاهشدر نتیجهاسیديشدنخاك،کاهشفعالیتهايبیولوژیکخاك و افتخصوصیاتفیزیکیمیباشد (آده دیران و همکاران، 2004). اگرچهکاربردکودهايبیولوژیکبهعللمختلفدرطی چنددههگذشتهکاهشیافتهاستولیامروزهباتوجهبهمشکلاتیکه مصرفبیرویهکودهايشیمیاییبهوجودآورده است،استفادهازآنها بهعنوانیکرکناساسیدرتوسعه کشاورزيپایدارمجدداًمورد توجه واقع شده استوبدونتردیدکاربردکودهايبیولوژیکعلاوهبر اثراتمثبتیکهبرکلیهخصوصیاتخاكدارد،ازجنبههاياقتصادي، زیستمحیطیواجتماعینیزمثمرثمرواقعشدهومیتواندبهعنوانجایگزینیمناسبومطلوببرايکودهايشیمیاییباشد (بخشایی و همکاران، 1393).كاربردكودهايبيولوژيكبويژهباكتريهايمحركرشدگياهبهصورتتلفيقبامصرفكودهايشيمياييمهمترينراهبردتغذيهتلفيقي گياهبرايمديريتپايداربومنظامهايكشاورزيوافزايشتوليدآنهادرسيستمكشاورزيپايداربانهادهكافيميباشد (سلمانی بیاری و همکاران، 1389). کودهای بیولوژیک و آلی به عنوان یک راه حل موثر در تغذیه گیاهی در کشاورزی پایدار مطرح گردیده است (فاهد و آباد الفتاح، 2008). محلول پاشی برگی یکی از روش های سریع در پاسخ گیاه به کود بوده که علاوه بر صرفه جویی در مصرف کود، در حفظ محیط زیست در راستای نیل به کشاورزی پایدار نقش بسزایی دارد (ملکوتی و تهرانی، 1380). اين تحقيق نيز با هدف بررسي تأثیر کود بیولوژیک (نیتروکسین) و محلول پاشی کود اوره روی عملکرد و اجزای عملکرد گندم زرین در شرايط اقليمي شهرستان سلماس، انجام شد. در اين طرح اهداف زير مورد مطالعه قرار ميگيرد: - بررسي تاثیر کود بیولوژیک نیتروکسین روی عملكرد دانه گندم. بررسی تاثیر کود بیولوژیک نیتروکسین در کاهش مقدار مصرف کود شیمیایی اوره. - بررسي تاثیر محلولپاشی نیتروژن در مراحل مختلف رشدی گیاه روی عملكرد و اجزاي عملكرد دانه گندم. فصل اول كليات و بررسي منابع 1-1-طبقه گندم گندم از خانواده گندميان يا غلات (Graminae)، طايفه هورديه (Hordeae) و به جنس تريتيكوم (Triticum) تعلق دارد و از لحاظ تعداد كروموزوم، هگزاپلوئيد بوده و نام عملي آن تريتيكوم آئستیووم (Triticum aestivum) است (كاظمي رابط، 1387). 1-2- گياهشناسي گندم دوروم 1-2-1- ريشه ريشه هاي گندم از انواع افشان و سطحي است. ريشه هاي بذري از بذر و ريشه هاي نابجا از محل طوقه خارج مي شوند و همگي هم قطر هستند و عمق فعاليت ريشه هاي آن در خاك در حدود 30 سانتي متر است كه در خاك هاي نرم و مناسب تا عمق 80 سانتي متر نفوذ مي كند (ایرانی و همکاران، 2010). 1-2-2- ساقه ساقه گندم، مثل تمامي غلات، استوانه اي بند بند و به استثناي گره ها توخالي است. شكل استوانه اي و وجود دسته هاي فيبر در آن موجب استحكام ساقه مي شود و اين ويژگي تا اندازه اي ساقه را در برابر ورس مقاوم مي سازد و علاوه بر ساقه اصلي، ساقه هاي فرعي نيز از طوقه نشأت مي گيرند كه در اصطلاح به پنجه مشهورند (كاظمي رابط، 1387). 1-2-3- برگ روي ساقه گندم بطور معمول تعداد 8-7 برگ وجود دارد كه از محل گره هاي ساقه خارج و بطور متناوب در طول ساقه قرار مي گيرند. هر برگ شامل دو قسمت بنام هاي پهنك (همان تيغه باريك و بلند) و غلاف است كه ساقه را در بين دو گره در بر ميگيرد (نور محمدی و همکاران، 1386). برگ انتهاي ساقه گندم كه جوانتر از ساير برگها است برگ پرچم ناميده مي شود. اهميت آن بيشتر از ساير برگهاي گندم است زيرا اين برگ نقش عمده اي در فتوسنتز و تامين و ذخيره كربوهيدرات هاي ذخيره اي دانه دارد. بنابراين هر عملي كه موجب كاهش سطح برگ پرچم شود يا از بوجود آمدن آن جلوگيري كند تأثير نامطلوب زيادي را در كاهش عملكرد دانه ها خواهد گذاشت (ایرانی و همکاران، 2010). 1-2-4- گل آذين در انتهاي ساقه گندم، يك سنبله وجود دارد كه داراي يك محور اصلي است و بر روي آن سنبلچه ها به طور متناوب قرار مي گيرند، هر سنبلچه داراي 3 تا 5 گلچه است كه پس از عمل لقاح، در حدود دو گلچه در هر سنبلچه بارور و تبديل به دانه مي شوند. هر گلچه شامل يك تخمدان يك برچه اي و سه عدد پرچم است. سنبلچه ها توسط پوشش هايي به نام، گلومل احاطه شده اند (نور محمدی و همکاران، 1386). 1-2-5- دانه دانه گندم همانند ساير غلات از نوع گندمه يا ميوه خشك ناشكوفا است كه سخت و بدون پوشش مي باشد. دانه ها نوك تيز، كشيده طويل و درشت هستند (كاظمي اربط، 1387). 1-3-اكولوژي گندم گندم در محدوده وسيعي از شرايط آب و هوايي جهان رشد مي كند و داراي بيشترين سطح پراكندگي در دنيا است و در محيط هاي تنش دار و كم بازده كه در معرض تغييرات شديد اقليمي در طي فصل رشد هستند، نيز كشت مي شود (نورمحمدي و همكاران، 1386). 1-4-ميزان توليد و سطح زير كشت گندم گندم در بين گياهان زراعي وسيعترین سطح زير كشت را به خود اختصاص داده است و بعد از گندم نان، گندم ماكاروني يا دوروم بيشترين، سطح زير كشت و اهميت را در بين گونه هاي مختلف گندم دارد (نورمحمدي و همكاران،1386). در سال 2007 ميلادي، سطح زير كشت گندم در دنيا حدود219 ميليون هكتار با عملكرد 625 ميليون تن بود. از اين سطح تنها 11 درصد به كشت گندم دوروم اختصاص داشت كه توليدي معادل 60 ميليون تن را دارا بود (فائو، 2007). در ايران هر سال حدود 6/6 ميليون هكتار زير كشت گندم قرار دارد (صادق زاده اهري، 1385). 1-5- اهميت و ارزش تغذيه اي گندم گندم منبع اصلي انرژي، پروتئين و نشاسته براي بخش عمده اي از جمعيت جهان مي باشد. همچنين داراي توانايي منحصر به فرد براي توليد انواع محصولات غذايي شامل غذاهاي اصلي از قبيل نان و پاستا ميباشد (ابدال و هاكل، 2002). 1-5-1-تركيبات شيميايي دانه گندم تركيب شيمياي دانه گندم به علت اهميت آن در تغذيه انسان، بسيار مهم تلقي مي شود. مهمترين تركيبات شيميايي دانه شامل پروتئين ها، كربوهيدرات ها، ليپيدها، مواد معدني و ويتامين ها است كه مقدار و تركيب آنها تحت تأثير ژنوتيپ و مديريت هاي زارعي اعمال شده قرار مي گيرد (كاظمي اربط، 1387). 1-5-1-1- پروتئين ها در سال هاي اخير استفاده از منابع پروتئين گياهي در رژيم غذايي روزانه، بيش از پيش توصيه مي شود. پروتئين دانه گندم داراي ارزش تغذيهاي بالايي است و يكي از مهمترين شاخص ها براي شناخت خصوصيات آرد مي باشد (بلانكو و همكاران، 2006). محتوي پروتئين به ژنوتيپ وابسته است اما به مقدار زيادي از شرايط محيطي، كه اساساً شامل شرايط آب و هوايي در طول دوره پر شدن دانه و قابليت دسترسي نيتروژن (نيتروژن خاك و نسبت و زمان كاربرد نيتروژن) مي باشد، تأثير مي پذيرد (رهارابتي و همكاران، 2006). در اين خصوص، گلوتن نقش مهمي را ايفا ميكند. گلوتن از گليادين و گلوتنين تشكيل شده است (نورمحمدي و همكاران، 1386). برخي اسيدهاي آمينه ضروري براي غذاي انسان در پروتئين هاي گندم محدود مي باشند، كه مي توان ليزين (بيشترين اسيد آمينه ضروري) و تريونين (دومين اسيد آمينه محدود) را نام برد. اما از اسيدهاي آمينه گلوتامين و پرولين غني مي باشد، كه وظيفه آمينو اسيدها شكل گيري خمير(ابدال و سوسولسكي، 2001). و شركت در ويژگي هاي فيزيكي خمير مي باشد (ختكار، 2002). 1-5-1-2- كربوهيدرات ها كربوهيدرات هاي دانه گندم شامل قندها، نشانه و سلولز است. قسمت اعظم نشاسته و قندها در آندوسپرم قرار دارند. در طول پرشدن دانه ذخيره سازي كربوهيدرات هاي دانه از دو منبع مي باشد: 1.انتقال مستقيم شيره پرورده به دانه ها 2.توزيع مجدد مواد ذخيره شده در قسمتهاي رويشي گياه به دانه ها (اركولي و همكاران، 2008). 1-5-1-3-ليپيدها مقدار ليپيد استخراج شده از دانه گندم در حدود 3 درصد مي باشد (نورمحمدي و همكاران، 1386). 1-6-تراكم کاشت يكي از عوامل مهم به منظور بدست آوردن حداكثر عملكرد، تعيين تراكم مناسب براي جوامع گياهي است. با توجه به شرايط اقليمي و نيز مشخصات ارقام مورد كشت، تراكم كشت مطلوب تعيين مي شود. به طوری که تراكم و فاصله رديف هاي كاشت به ميزان زيادي روي استفاده از منابع محيطي از قبيل آب، نور و عناصر غذايي در طي مراحل رشد گياه تأثير مي گذارد (آرديني و همكاران، 2006). هر رقم با توجه به خصوصيات گياهشناسي و فيزيولوژيكي خود از جمله قدرت پنجه زني و وزن هزار دانه و نيز با توجه به شرايط آب و هوايي، خاك و محيط رشد خود مي تواند در تراكم خاصي محصول ايدهال توليد نماید (نورمحمدي و همكاران، 1386). همچنين در تراكم هاي بسيار بالاي گياهي نيز ورس اتفاق مي افتد (هيلتبرونر، 2007 ). 1-7- واكنش عملكرد گياهان زراعي به تغييرات تراكم بوته زماني كه رقابت بين گياهي در نتيجه افزايش تعداد پنجه در بوته يا تراكم كاشت بالا افزايش يابد. در آن صورت تعداد دانه در سنبله كاهش مي يابد و اين امر اثرات منفي بر عملكرد دانه مي گذارد (بخشنده و راهنما، 1385)، بطوريكه عملكرد پائين دانه گندم پائيزه عموماً مي تواند به علت تراكم هاي بالا باشد (هيلتبرونر، 2007). همچنين در اثر شرايط محيطي، مؤلفه هاي عملكرد مي توانند تأثير منفي بر يكديگر داشته باشند. مثلاً در تراكم گياهي بالا همراه با كمبود عناصر غذايي يا آب، تعداد دانه كاهش مي يابد و وزن دانه در سنبله كاهش يافته و در اثر آن عملكرد دانه در واحد سطح كاهش مي يابد (هيلتبرونر، 2007). 1-7-1-اثرات تراكم بوته بر روي اجزاي عملكرد گندم با اطلاع از روابط متقابل بين مؤلفه هاي عملكرد در طول مراحل مختلف رشد، عملكرد گندم مي تواند بهبود يابد (دونالدسون و همكاران؛ 2001). چنانچه اگر عملكرد گندم به حجم يك مكعب تشبيه شود ابعاد آن عبارتند از : متوسط تعداد سنبله در واحد سطح(a)، متوسط تعداد دانه در سنبله (b) و وزن هزار دانه (c) كه در گندم رابطه بين عملكرد(y) و اجزاي آن (c,b,a)با معادلهy=a.b.cبيان مي شود (پلمن و اسيپلر، 1995). هر يك از اجزاي عملكرد براي رسيدن به نقطه نهایی خود از نظر زماني داراي محدوده متفاوتي بوده و نيز از نظر سهم آنها در عملكرد دانه تفاوت هايي را دارند. بهطوريكه تعداد سنبله در واحد سطح در درجه اول به پنجه وابسته است كه در مرحله رويشي تعداد آن تعيين مي شود و در اولويت بعدي تعداد دانه در سنبله است كه تعداد آن در مرحله زايشي مشخص ميشود و در نهايت وزن هزار دانه عامل بعدي مي باشد كه اندازه آن در مرحله رسيدگي معين مي گردد (حسن زاده قورت تپه و همكاران، 1387). 1-7-1-1- تعداد سنبله در واحد سطح يكي از اجزاي عملكرد كه بطور وسيعي عملكرد را تحت تاثير قرار مي دهد تعداد سنبله يا پنجه هاي بارور در هر بوته است. تعداد سنبله در واحد سطح تابعي از تراكم بذر، تعداد پنجه بارور در بوته و اثرات متقابل اين دو مي باشد (بخشنده و راهنما، 1385). به نظر مي رسد دليل عمده تفاوت عملكرد دانه، در تراكم هاي مختلف به تعداد سنبله در واحد سطح مربوط باشد، زيرا با افزايش تراكم بوته جزء اخير به طور معني داري افزايش پيدا كرده و بيشترين تغييرات را نسبت به دو جزء ديگر عملكرد به خود گرفته است. در واقع تعداد دانة بيشتر در سنبله و همين طور وزن هزار دانه بالاتر در تراكم هاي پايين بوته نتوانست كاهش عملكرد ناشي از تعداد سنبله كمتر در واحد سطح را، يعني تراكم پايين را جبران كند (زرين آبادي و احسان زاده، 1382). چنانچه آرديني و همكاران (2006) نيز اعلام كردند كه ساير اجزاي عملكرد نمي توانند كاهش عملكرد را كه در اثر پايين بودن تعداد سنبله در واحد سطح اتفاق افتاده است را جبران نمايند. 1-7-1-2- تعداد دانه در سنبله در اثر افزايش تراكم، تعداد سنبلچه و تعداد دانه توليدي به ازاي هر سنبله نيز كاهش مي يابند، بر عكس اين حالت در تراكم هاي پايين صورت مي گيرد. در تراكم هاي كم كه رقابت ناچيزي در بين گياهان پديد مي آيد، تعداد سنبلچه توليدي بازاي هر سنبله و تعداد دانه در سنبله ها زياد تر مي شود (اسپينك و همكاران، 2000). 1-7-1-3-وزن هزار دانه سومين جزء عملكرد در گندم وزن دانه است كه تحت تأثير عوامل ژنتيكي و محيطي قرار مي گيرد. ميزان تراكم گياهي مي تواند وزن دانه ها را متأثر سازد. چنانچه در مقايسه با ساير مؤلفه هاي عملكرد به نظر ميرسد وزن دانه كاهش معني داري در تراكم بالا دارد و نيز ساير مؤلفه ها، واكنش هاي متفاوتي نسبت به تراكم از خود نشان دادند (هيلتبر و همكاران، 2005). 1-22- کودهای بیولوژیک کودهای بیولوژیک به مواد حاصل خیز کننده-ای اطلاق میشود که حاوی تعداد کافی از یک یا چند گونه از ارگانیسم های مفید خاکزی هستند که روی مواد نگهدارنده مناسبی عرضه می شوند. کودهای بیولوژیک به صورن مایه تلقیح میکروبی و به عنوان یک ترکیب حامل سوش های میکروبی موثر و با راندمان بالا برای تامین یک یا چند عنصرغذایی مورد نیاز گیاه تعریف میشوند و کود های بیولوژیک میکروارگانیسمهایی هستند که قادرند عناصر غذایی را ازشکل غیرقابل استفاده به شکل قابل اسستفاده تبدیل کنند و این تبدیل در یک پروسه بیولوژیکی انجام میگیرد هزینه تولید کودهای بیولوژیک کم و در اکوسیستم، آلودگی به وجود نمی آورد (کاک مکسی و همکاران، 2007). کودهای بیولوژیک متشکلازميکروارگانيسم هايمفيديهستندکه هريکبه منظورخاصيمانندتثبيتنيتروژن،رهاسازييون هايفسفات،پتاسيم،آهنوغيرهتوليدمي شوند.اين ميکروارگانيسمهامعمولاًدراطرافريشهمستقرشدهوگياه رادرجذبعناصرياريمي کنند (وووهمکاران،2005). اکنونمسلماستاينباکتريهابيشازيکنقشدارند، يعنيعلاوهبرکمکبهجذبعنصريخاص،باعثجذب سايرعناصر،کاهشبيماري ها،بهبودساختمانخاك، تحريکبيشتررشدگياهو افزايش کميوکيفيمحصولو افزايشمقاومتگياهبهتنش هايمحيطيميشوند(ناگاناندا وهمکاران،2010). اينكودها،آلودگيزيستمحيطيناشي ازمصرفكودهايشيمياييراكاهشدادهوموجباحياو سلامتمحصولاتتوليدشدهدرسيستم هايمختلف ازنظروجودبقايايسموموموادشيمياييوتاثيرآنهابر سلامتانسانومحيطزيست،توجهويژه اي رابهروش هاي توليدونهاده هايبه کاررفتهدرامرتوليدمعطوفداشته است. درسال هاياخيردرپيبحرانآلودگيهايزيست محيطيتلاشهايگستردهايبه منظوريافتنراهکارهاي مناسببرايبهبودکيفيتخاكومحصولاتکشاورزي، حذفآلاينده هاوحفظپايدارياکوسيستم هايطبيعيآغازشدهاست (خاوازيوهمکاران، 1384). امروزه يکيازارکاناساسي درکشاورزيپايداراستفادهازکودهايزيستيدر اکوسيستم هايزراعيباهدفحذفياکاهشمصرفنهاده هايشيميايياست که در برخيمواردبه عنوانجايگزينودراکثرمواردبه عنوانمکمل کودهايشيمياييمي توانندپايداريتوليدنظامهاي کشاورزيراتضمينکنند (هنوهمکاران، 2006). استفادهازكودهايشيمياييسببتجمعمواد سميدرخاكميشونداماكودهايزيستيهيچگونهآلودگيايجادنميكنند (سیگن، 2008). اینریزجاندارانباتولیدهورمونهایگیاهی،تثبیتنیتروژن تسهیلجذبعناصرازخاکوتولیدعواملکنترلبیولوژکی دربرابرپاتوژنهایگیاهیرشدگیاهراتحتتاثیرقرار میدهند (غریب، 2008). استفادهازکودهایزیستی کهدارایگونه هایمختلفمیکروبیهستند،بهکاهشاستفاده ازکودهایشیمیاییمنجرشدهومحصولاتیباکیفیتبالاو بدونموادشیمیاییمضربرایسلامتیانسانتولیدمینمایند. کود زیستی از یکیاچندمیکروارگانیسممفیدبههمراهموادنگهدارندهو یافراورده هایمتابولیکیآنهاساختهشدهاستکهباهدف تامینعناصرغذاییگیاهاناستفادهمی شود (آبراهام، 2007). استفادهازكودهايشيمياييسببتجمعمواد سميدرخاكميشونداماكودهايزيستيهيچگونهآلودگيايجادنميكنند (سیگن، 2008). کومار و همکاران (2009) بیان نمودند که کاربرد کود های بیولوژیک به همراه درصد پایینی از کودهای شیمیایی روی گیاه کنجد به طور معنی داری ارتفاع بوته و عملکرد دانه و عملکرد روغن را افزایش داده و همچنین توانست درصد روغن و وزن هزار دانه را افزایش دهد که البته این افزایش غیر معنی دار بود. محمدورزيوهمکاران (1378) اظهارداشتندکه استفادهتلفيقيازباکتري هايمحركرشد (نيتروکسينو بيوفسفر) به همراهکودهاينيتروژنهعلاوهبرکاهشمصرف کودهايشيمياييمنجربهافزايشنيتروژنوفسفردانه آفتابگرداننسبتبهتيماربدونباکتريشد. فاطما و همکاران (2006)درتحقيقيرويمرزنجوشگزارش کردندکه کودهايزيستينيتروژنهوباکتري هايحل کننده فسفاتميتوانندجايگزينکودهايمعدنينيتروژنوفسفر درزراعتاينگياه شوند. ناگانداوهمکاران (2010)مشاهده کردندکهاعمالکودهايزيستينيتروژنهرويگياه شنبليلهموجببهبودوتسريعدرمرحلهجوانه زنيورشد شنبليلهمي گردد. هان و همکاران (2006) اعلام کردند که دربينريز جاندارانخاككهتوانايي تبديلبهكودزيستيرادارندمیتوانبهباكتريهاي ريزوسفرياشارهنمود که تعداد این جانداران بهدليلوجودترشحاتريشه ايو موادغذاييفراوان،بسياربيشترازخاكاطراف ميباشد. استفادهازکودهايزيستيوباکتري هايمحركرشد درارتقايبنيهبذروگياهچهموثر استو تحملبوته هارانسبتبهتنش هايمحيطيازجملهتنشخشکيافزایش می دهد و به هميندليلتيمارآنهاقبلازبذرکاريپيشنهادمي شود (رامامورثای،2000).باباييوهمکاران (1387)اظهار داشتند کهتلقيحبذرآفتابگردانباباکتري هايتثبيتکننده نیتروژنقابليتسبزشدنبذرهاراافزايشدادهوميزاندانه های پوكرا نیز در اثر تنشکم آبيبه شدت کاهش می دهد،همچنيننامبردگانبياننمودندکهتلقيحبذرباباکتري هاي تثبيتکنندهنیتروژنوزن،طولوبنيهگياهچهرانسبتبه عدم تلقيح،درشرايطتنشکم آبیافزايشداد. ربيعيانوهمکاران (1388) اظهارداشتندکهمصرفکودهايزيستيحاویباکتري هایتثبيتکنندهنيتروژنوباکتري هايحلکننده فسفاتخاك،علاوهبربهبودعملکردواجزايعملکردنخود رقمپيروز، موجبتعديلتنشکمآبيوکاهشاثرمنفي آنشدهاست. كاپوروهمكارن(2004)گزارشكردهاندكهکود زيستي بهطورمعني داريسبببهبودعملكردواجزايعملكردرازيانهشد. رائی و همكاران(2004)نيزدرتحقيقخودرويگونهايكهور مشاهدهكردندكهكاربردباكتريريزوبيوم،ارتفاعبوتهو بيوماسگياهيرادرمقايسهباشاهدافزايشداد. قوش و موهیودین (2000) گزارش کردند که کاربرد کود های بیولوژیک روی گیاه کنجد به طور معنی داری ارتفاع بوته، تعداد شاخه های فرعی، تعداد کپسول در بوته، وزن هزار دانه و عملکرد دانه را افزایش داد. یوسف و همکاران (2004) گزارش کردند که کودهای بیولوژیک حاوی ازتوباکتر و آزوسپریلیوم ارتفاع بوته و وزن خشک بوته را در گیاه مریم گلی به طور معنی داری افزایش داد. شریفی و حق نیا (1386) بیان کردند کاربرد کود بیولوژیک نیتروکسین روی گندم رقم سبلان ارتفاع بوته، طول سنبله، تعداد دانه در سنبله و تعداد سنبلچه در گیاه را به صورت معنی داری افزایش داد. در برنج نیز کود های بیولوژیک نیتروکسین قدرت پنجه زنی، حجم ریشه، ضخامت و طول ساقه و تعداد دانه را در خوشه افزایش داد. بای و همکاران (2007) در آزمایشی به منظور بررسی واکنش پیاز به کاربرد ترکیبی از کود های شیمیایی و زیستی نیتروژن اظهار داشتند که تلقیح بذر پیاز با باکتری ازتو باکتر به افزایش معنی دار رشد و اجزای عملکرد گیاه منجر می شود. ولی کوچکی و همکاران (1387) گزارش کردند که کاربرد نیتروکسین (حاوی ازتو باکتر و آزوسپریلیوم) تاثیری بر ارتفاع بوته گیاه داروئی زوفا نداشت. دریافت فایل جهت کپی مطلب از ctrl+A استفاده نمایید نماید |